องค์เจ็ก องค์จอม พระคู่เมืองเสียมเรียบ

วิหารองค์เจก องค์จอม

        พระคู่บ้าน คู่เมือง 

 ที่เคารพนับถือของชาวเขมร

โดย. ณ  วงเดือน 

    ผมเขียนบันทึกเรื่องราวในสิ่งต่าง ๆ ที่ได้ไปท่องเที่ยวพบเจอมา แล้วบันทึกไว้ให้เป็นความทรงจำให้คงอยู่ตลอดไป เพราะโอกาศที่จะได้กลับไปอีกยังที่แห่งนั้นจะน้อยมาก จึงได้ทำการบันทึกไว้     

           ในตัวเมืองเสียมเรียบนี้ เป็นเมืองที่สมัยโบราณกองทัพของสยาม คือไทยสมัยนี้ ได้ยกทัพมาทำศึกที่นี่ และทำการฆ่าและทำลายจนที่แห่งนี้ ราบเรียบ จึงเป็นที่มาของชื่อเมือง จากกองทัพสยามยกมาตีว่าเมือง เสียมเรียบ หรือ ที่มาจากคำว่า สยามมาทำลายจนราบเรียบ นั้นเอง

              องค์เจก องค์จอม เป็นเทวรูปเพศหญิง คนส่วนใหญ่คิดว่าเป็นพี่น้องสายเลือดเดียวกันโดยองค์ใหญ่คือองค์เจก ส่วนองค์เล็กเป็นองค์จอม เทวรูปทั้งสองเขาได้ตั้งสันนิษฐานว่าสร้างมาจากทองแดง ที่มีน้ำหนักประมาณ ๑๕๐ กิโลกรัม แล้วนำเอาไปตั้งไว้บูชาที่อาศรมที่สวยแล้วกว้างใหญ่ด้วย อ้างตามคำเล่าขานตำนานต่อๆกันมาเกี่ยวกับองค์เจกองค์จอมว่า อดีตกาลรูปปั้นทั้งสองนี้คือเป็นรูปของธิดา(ลูก)สองพระองค์ของกษัตริย์สมัยนครวัด แต่ก็มีหลากหลายความเห็นและข้อเล่าขานกัน

มาบางก็ว่าเป็นพระนางชัยราชเทวี และอินทรเทวีที่เป็นพระมเหสีของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ 

ต้นเหตุที่ทำให้ประชาชนส่วนใหญ่สนใจและเคารพบูชาองค์เจก องค์จอมเพราะราษฎรในสมัยนั้นและหลังจากนั้นมาหน่อยให้ความสำคัญกับการทำงานที่สุจริตหรือการประกอบอาชีพสุจริต อ่อนน้อม ถ่อมตน และประกอบด้วยความเมตตา ของพระนางทั้งสองพระองค์และทั้งสองพระองค์ยังเป็นตัวอย่างในการนับถือพระพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัดในสมัยนั้นอีกด้วยและยังเล่าขานกันต่อมาเรื่อยๆจนถึงสมัยพระเจ้าจันทรราชาขึ้นครองราชย์ในสตวรรษที่ ๑๖ พระองค์ทรงอนุญาตให้สร้างรูปปั้นของพระองค์เจกองค์จอม เพื่อให้ประชาชนเคารพบูชา 
                เพราะรูปปั้นของพระนางทั้งสองพระองค์จึงทำให้ราษฎรทั้งพระนครมีความเป็นอยู่ที่สุขสบายร่มเย็น ประชาชนเลยเคารพบูชาและถือว่าเป็นพระพุทธรูปที่ศักดิ์สิทธิ์และมีชืื่อเสียงเรียงนามมากที่สุดในประเทศต่อมา หลังจากรูปปั่นทั้งสองดังกระฉ่อนไปไกลจนดังไปถึงผู้ที่มีอำนาจกับผู้ค้าขายทุจริตอื่นๆ ซึ่งพวกเขาได้เริ่มแผนการวางแผนที่จะขโมยรูปปั้นสำหรับเอามาครอบและประกอบการขายเขาเชื่อกันว่าถ้าได้มาครอบครองจะทำให้ทำมาหากินร่ำรวย เพราะฉะนั้นองค์เจกองค์จอมถึงได้หายไปในระยะหนึ่งช่วงที่เขมรทิ้งเมืองพระนคร หลังจากนั้นรูปปั้นก็ถูกเขาค้นพบอีกครั้งในปี ค.ศ.๑๙๕๐ ในป่าสวนของปราสาทบายยันต์(อ็องโกธม) โดยกลุ่มเจ้าหน้าที่อนุรักษ์จังหวัดเสียมเรียบ(เสียมราฐ) และได้เอาไปตั้งบูชาที่ปราสาทนครวัด

ด้านข้างองค์เจก องค์จอม จะมีศาลายายเทพตั้งกลางถนน เชื่อว่าบูชาขอให้ค้าขายเจริญรุ่งเรืองนักแล  

             โดยที่ตั้งของศาลายายเทพ จะตั้งอยู่ตรงกลางถนนพอดี ซึ่งรถราที่วิ่งผ่านจะต้องวิ่งวน ที่ตั้งศาลแห่งนี้และมีต้นไม้ขนาดใหญ่ ตั้งอยู่เบื้องหลังของศาลยายเทพแห่งนี้นั้นเองผมได้เดินลงมาสำรวจ และได้ถ่ายรูปไว้เป็นที่ระลึกจากนั้นจึงได้สำรวจในพื้นที่บริเวณในที่นั้นพบว่า ชาวเขมร ส่วนใหญ่ที่นับถือก็จะมาขอพรให้ทำมาหาค้าขายดี และเพื่อความเป็นศิริมงคลแก่ตัวเอง   จึงได้บันทึกเรื่องราวดังกล่าวไว้เป็นบทความ และได้ระลึกนึกถึงว่าครั้งหนึ่งเคยมาเยือนแล้วยังที่แห่งนี้..

 

                                 @@@@@@@@@@